ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Αν παίρνετε φάρμακα, προσέχετε τις αντιδράσεις με γκρέϊπφρουτ και άλλους χυμούς.

Διάφοροι ερευνητές αναφέρουν διάφορες αλληλεπιδράσεις φαρμάκων με τον χυμό του γκρέϊπφρουτ (χυμός και σάρκα). Όπως φαίνεται, ο χυμός γκρέϊπφρουτ αδρανοποιεί τα ηπατικά ένζυμα που μεταβολίζουν τα φάρμακα με αποτέλεσμα αυτά να παραμένουν σε υπερβολικά αυξημένα επίπεδα στον οργανισμό και να προκαλούν σοβαρές διαταραχές, ενίοτε και θανατηφόρες.

Για παράδειγμα η κατανάλωση γκρέϊπφρουτ από άτομα που παίρνουν το φάρμακο lovastatin (πωλείται ως Mevacor, Altoprev, Altocor) μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε μυοπάθεια και ραβδομυόλυση. Όπως φάνηκε στην έρευνα, η μεγίστη συγκέντρωση του lovastatin μέσα στο σώμα, μετά την λήψη χυμού γκρέϊφρουτ, αυξήθηκε κατά 12 φορές, ενώ η καμπύλη συγκέντρωσης-χρόνου AUC, που δείχνει την έκθεση του σώματος στο φάρμακο, αυξήθηκε κατά 15 φορές, δημιουργώντας αντίξοες συνθήκες στον οργανισμό, όπως μυοπάθεια* και ραβδομυόλυση**

*Η μυοπάθεια (myopathy) είναι μια κλινική διαταραχή των σκελετικών μυών που προκαλεί αδυναμία και δυσλειτουργία. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να επεκταθει στις καρδιακές μυϊκές ίνες με αποτέλεσμα μια υπερτροφική ή διατατική μυοκαρδιοπάθεια (Πηγή: Cleaveland Clinic)

**Η ραβδομυόληση (rhabdomyolysis) μπορεί να είναι μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση που προκαλείται από μυϊκή κατάρρευση και μυϊκό θάνατο. Αυτή η επικίνδυνη μυϊκή βλάβη μπορεί να προκύψει από υπερένταση, τραύμα, τοξικές ουσίες, ή ασθένεια (Πηγή: Cleveland Clinic)

Φάρμακα που αντιδρούν με τα γκρέϊπφρουτ

Κατηγορίες φαρμάκων που αναφέρονται να αλληλεπιδρούν επικίνδυνα με το χυμό του γκρέϊπφρουτ είναι:

  • Οι στατίνες (simvastatin)
  • Ανοσοκατασταλτικά (cyclosporine)
  • Αντιαρρυθμικά (amiodarone)
  • Αντισπασμωδικά (carbamazepine)

Κάποιες μελέτες βρήκαν ότι οι επιδράσεις του χυμού γκρέϊπφρουτ στα ηπατικά ένζυμα μπορεί να κρατήσουν από 4 ώρες μέχρι και πάνω από 24 ώρες μετά την κατάποση, πράγμα που δείχνει ότι οι αντιδράσεις γίνονται και χωρίς συγχορήγηση του γκρέϊπφρουτ με τα φάρμακα. Αυτό επιβεβαιώθηκε από έρευνα με ένα ανοσοκατασταλτικό φάρμακο, το tacrolimus, το οποίο αυξήθηκε κατά 10 φορές περισσότερο στον οργανισμό ασθενούς μια εβδομάδα μετά την κατανάλωση χυμού γκρέϊπφρουτ. Ο ασθενής παρουσίασε πολύ σοβαρό πονοκέφαλο και ναυτία.

Οι ερευνητές πιστεύουν, με βάση τη διαθέσιμη βιβλιογραφία, ότι αυτές οι αντιδράσεις φαρμάκων με το χυμό γκρέϊπφρουτ οφείλονται σε κάποιες ουσίες στο γκρέϊπφρουτ, που ανήκουν στην ομάδα φουρανοκουμαρίνες οι οποίες δρουν σαν αναστολείς του ηπατικού ενζύμου CYP3A4. Αυτές είναι:

  • η περγαμοντίνη
  • η διυδροξυπεργαμοντίνη
  • η ναριγγίνη (naringin)

Βέβαια αυτές οι ουσίες υπάρχουν και σε άλλα εσπεριδοειδή, όπως τα πόμελα, τα λεμόνια, τα ξινά πορτοκάλια και τα limes αλλά χρειάζεται να πάρει κάποιος αρκετά μεγάλες ποσότητες για να προκληθούν αντιδράσεις. Τα πορτοκάλια δεν περιέχουν περγαμοντίνες εκτός από τα ξινά (Seville oranges). Ένα φάρμακο που βρέθηκε να αντιδρά με χυμό πορτοκαλιού είναι το alendronate το φάρμακο που πολλές γυναίκες παίρνουν για την οστεοπόρωση, γιαυτό οι ερευνητές συστήνουν να αποφεύγεται η λήψη του aledronate με χυμό πορτοκαλιού

Με μέτρο οι χυμοί

Αναφορές υπάρχουν και για άλλους χυμούς φρούτων οι οποίοι, όταν καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες, μπορεί να έχουν φαρμακευτική δράση (θετική ή αρνητική) και αντίδραση με τυχόν φάρμακα που παίρνει κάποιος. Για παράδειγμα, σε μια κλινική έρευνα ακόμα και ο χυμός μήλου σε μια αρκετά μεγάλη ποσότητα 1,200mL (λίγο περισσότερο από ένα μεγάλο πακέτο) μείωσε κατά 82% τη καμπύλη συγκέντρωσης-χρόνου AUC του αντιυπερτασικού φαρμάκου atenolol (Tenormin).

Το μήνυμα που πρέπει να πάρουμε από την διαθέσιμη βιβλιογραφία είναι ότι άλλο να τρώει κάποιος ένα πορτοκάλι ή ένα μήλο και άλλο να πίνει ένα μεγάλο ποτήρι χυμό που θέλει αρκετά μήλα ή πορτοκάλια για να γεμίσει. Ή αντί νερό να πίνει όλη μέρα χυμούς. Το αποτέλεσμα είναι να παίρνει συσσωρευμένα τα φυτοχημικά που περιέχουν, ωφέλιμα μεν αλλά σε δόσεις που θεωρούνται φαρμακευτικές, οι οποίες γίνονται επικίνδυνες όταν παίρνει άλλα φάρμακα ή ακόμα και κάποια άλλα διατροφικά συμπληρώματα.